Khi Đời Nghề Cần Một Khoảng Lặng

Có một buổi chiều nọ, khi dòng thời gian công việc cuốn tôi trôi hết từ bản báo cáo này đến list ứng viên kia, tôi tình cờ dừng lại ở một bài viết trên LinkedIn. Đó không phải một chia sẻ hoành tráng về thành công ngất ngưởng, cũng không phải tips “hack” CV để hút mắt nhà tuyển dụng. Đó là một bài viết về chủ đề… “Khi CV có một khoảng thời gian trống.”

Người đăng bài kể câu chuyện nhẹ nhàng, thậm chí còn để trống những dòng chú thích thông thường về “giai đoạn nghỉ tạm”, về những thứ từng là khoảng “đen” trên hồ sơ cá nhân. Không gắng sức giải thích, không cố tô điểm mọi thứ cho hoàn hảo. Và có một câu khiến tôi không thể rời mắt: “Làm mẹ không làm bạn yếu đi. Khoảng nghỉ không làm bạn mất giá trị. Và CV có khoảng trống, không phải là CV ‘có vấn đề’.”

Tôi nhớ lại bao nhiêu lần đã lướt qua hàng trăm CV: đầy những học vị, tên công ty lớn nhỏ, dấu mốc thành tích… và rồi thỉnh thoảng, tôi gặp những bản CV có một khoảng dừng đáng kể. Dòng thời gian đứt gãy, một vị trí cũ xa xôi, rồi đột ngột xuất hiện lại ở một ngành nghề khác hẳn, thời điểm đã mấy năm sau.

Hồi đầu, tôi – như bao nhà tuyển dụng khác – từng băn khoăn, từng tự hỏi về “lỗ hổng” này. Thế rồi, qua thời gian, qua những lần phỏng vấn, qua những ánh nhìn và tâm sự rất thật, tôi nhận ra rằng: đằng sau mỗi khoảng trống trên CV là cả một câu chuyện đời người.

Khoảng nghỉ ấy có thể là quãng thử thách một start-up thất bại. Là thời gian ai đó phải tạm dừng đi làm vì cha mẹ lâm bệnh, hay đơn giản là cho chính bản thân mình hồi phục sau chuỗi ngày chạy đua không nghỉ. Nhưng đặc biệt, phần lớn là những phụ nữ đã làm mẹ.

Không một trường học nào dạy người ta cách quay lại công việc khi vừa kết thúc giai đoạn ở cữ. Không một bài báo “truyền cảm hứng” nào nói thật về sự chạng vạng của một người mẹ: cơ thể chẳng còn như trước, tâm lý bất an, luôn canh chừng điện thoại để nhìn đứa con nhỏ ở nhà trong lúc bản thân cố gắng hòa nhập nơi công sở.

Tôi đã từng gặp những ứng viên nữ xuất sắc, tự ti khi phải giải thích về “khoảng nghỉ làm mẹ” của mình. Họ ngập ngừng khi trả lời về mức lương kỳ vọng, chẳng dám hỏi về chế độ hybrid – chỉ mong có cơ hội chứng minh bản thân từ đầu, dù biết rõ năng lực không hề thua kém ai.

Một Lỗ Hổng Hay Một Dấu Son?

Có một lần, tôi hỏi một chị ứng viên rằng tại sao không vội ghi thêm các hoạt động freelance hay khóa học online để “vá” giai đoạn trống trong hồ sơ. Chị mỉm cười, bảo rằng thời gian ấy, chị dành toàn tâm chăm con và tự học cách cân bằng cuộc sống. “Em chưa từng thấy công việc nào khó hơn làm mẹ,” chị nói.

Chính câu trả lời nhẹ bẫng ấy xóa sạch định kiến trong tôi về “khoảng thời gian trống” mang tính né tránh. Đó chẳng phải là khoảng trống vô nghĩa, đó là “khoảng lặng” giá trị mà rất ít người dám đối diện và tự hào về nó.

Có những điều mà bản thành tích, bảng kỹ năng chẳng thể nào truyền tải đủ thành sức mạnh của một người đã vượt qua những cuộc chuyển mình lớn nhất đời mình.

Tôi nhận ra sự vô tình của những check-list, những tiêu chí cứng nhắc mà chính mình – và nhiều nhà tuyển dụng khác – từng dùng để đánh giá mỗi ứng viên. Chúng ta quá quen với các lịch sử nghề nghiệp “liên tục, thăng tiến, không lỗi nhịp”, đến mức quên mất rằng: cuộc sống của một con người không phải đường thẳng.

Bạn đã từng thấy ai chạy marathon mà không dừng thở? Không ai cứ mãi thăng tiến mà không một lần đi chậm lại, rẽ ngang hay nghỉ chân dưỡng sức. Vậy tại sao, một khoảng lặng trong đời – mà lý do là sức khỏe, là gia đình, là tâm hồn – lại bị coi là điểm trừ trong CV?

3 Điều Tôi Học Được Từ Một Dòng Trống

• Khoảng nghỉ là một phần tự nhiên của đời nghề: Đó là thời gian để sống, trải nghiệm, trưởng thành – không nên bị xem là “vết đen” trên lộ trình sự nghiệp.
• Không gian cho những giá trị vượt ngoài KPI: Khoảng lặng giúp con người tái tạo năng lượng, rèn kỹ năng sống, đồng cảm hơn – và điều đó có giá trị lâu dài vượt xa một vài năm “thành tích”.
• Sự thấu hiểu, cảm thông là tiêu chuẩn mới của môi trường làm việc hiện đại: Đó là nơi mỗi người được trân trọng như một câu chuyện sống động, thay vì chỉ là một profile “chuẩn mẫu”.

Tôi nhớ lần đầu tiên mình đọc tới đoạn: “Làm mẹ không làm bạn yếu đi. Khoảng nghỉ không làm bạn mất giá trị.” Bỗng nhiên, mọi suy nghĩ về khuyết điểm, về sự hụt hẫng trong CV hóa ra chỉ là lối tư duy cũ kỹ. Trên thực tế, đó chính là “tập huấn đời” quý giá, tôi tìm thấy ở nhiều ứng viên “có khoảng thời gian trống”.

Có những giá trị không thể đo bằng số năm kinh nghiệm hay số dòng trong CV:

• Sức mạnh bền bỉ khi vượt qua thời khắc đen tối.
• Khả năng cân bằng, sẻ chia và hy sinh.
• Một góc nhìn chín chắn hơn, đồng cảm và kiên nhẫn hơn với người khác.

Hãy nhìn nhận mỗi ứng viên như một tổng hòa của trải nghiệm sống. Tôi trân trọng hơn hết câu chuyện những người dám tạm dừng để làm điều quan trọng hơn – rồi quay lại với tâm thế mạnh mẽ, giàu giá trị nội tại. Đó mới là điểm nhấn của một con người sẵn sàng học hỏi, đổi mới và trưởng thành.

Tôi mường tượng ra hình ảnh những người phụ nữ rời bỏ công sở khi bụng bầu vượt mặt, rồi một ngày quay lại, đôi mắt vừa bỡ ngỡ vừa lấp lánh quyết tâm. Trong lòng họ không chỉ là kinh nghiệm nghề nghiệp, mà còn là hành trang của một người mẹ: sự kiên nhẫn vô bờ, khả năng xử lý khủng hoảng, trí nhớ tốt hơn bao giờ hết (vì mỗi ngày phải nhớ vô số thứ nhỏ nhặt cho con).

Tôi mong rằng sẽ đến lúc, mỗi lần nhìn thấy một khoảng trống trong CV, ai cũng tự hỏi: liệu phía sau đó là một câu chuyện gì mà mình chưa biết?

Một Chương Mới Cho Cả Người Tuyển Dụng Và Ứng Viên

Nếu bạn đang loay hoay với một bản CV “không hoàn hảo”, hãy ngẩng đầu và thẳng thắn về những khoảng lặng ấy. Đừng cố lấp liếm, đừng ngụy trang nó bằng các hoạt động không có thật chỉ để đánh lừa bộ lọc tự động.

Còn với những người làm tuyển dụng như tôi, hãy thay đổi lăng kính nhìn nhận:

• Đặt câu hỏi để lắng nghe, thay vì mặc định đánh giá.
• Tìm kiếm tiềm năng và phẩm chất thông qua cả những điều “thiếu sót”.
• Xây dựng một môi trường linh hoạt, bao dung với hành trình riêng biệt của mỗi người.

“Mỗi khoảng lặng là một chương đời.” Khi bỏ qua những CV “hoàn mỹ giả tạo”, tôi nhận ra rằng chính những chỗ đứt đoạn – đầy trăn trở và nghị lực vượt lên – mới là thứ khiến một con người trở nên đặc biệt, đáng mến và khó thay thế.

Nếu bạn có một khoảng thời gian trống trong CV, hãy xem đó như một phần kiêu hãnh của mình. Nói về nó bằng niềm tự hào, như cách câu chuyện LinkedIn kia đã truyền cảm hứng cho tôi – và hẳn còn nhiều nhà tuyển dụng khác.

“Làm mẹ không làm bạn yếu đi. Khoảng nghỉ không làm bạn mất giá trị. Và CV có khoảng trống, không phải là CV ‘có vấn đề’.”

Có thể, đó chính là khởi đầu mới cho cả một con đường sự nghiệp tương lai – không chỉ của bạn, mà của tất cả chúng ta, những người đang kiến tạo thế giới công việc nhân văn hơn mỗi ngày.